çekmenin

Çekmenin, çekmek fiilinden türetilmiş bir isim olup, bir nesnenin kuvvetle ya da kendi hareketiyle geriye, yana ya da ileri doğru hareket ettirilmesi eylemini ifade eder. Günlük dilde bir şeyin fiziksel olarak çekilmesini anlatır ve aynı zamanda eylemin kendisi veya sonuçlarıyla ilgili bağlamlarda kullanılır. Örneğin, “Çekmenin güvenli biçimde yapılması gerekir” cümlesinde eylemin kendisi vurgulanır; “Çekmenin sonuçları dikkatle değerlendirilmelidir” ifadesi ise eylemin etkilerini işaret eder. Mecazi anlamda da kullanılarak dikkat çekme veya ilgi uyandırma gibi kavramları kapsayabilir; örneğin “dikkat çekmenin etkisi” ifadesinde çekme, dikkat çekme sürecinin önemini belirtir.

Çekmenin kök yapı taşı çekmek fiilidir ve -mek ile isimleşerek çekme adını alır. Türkçede çekme, aralarında nesneleri veya kendiliğinden hareket eden öğeleri kapsayan geniş bir yelpazede kullanılır; çekmenin formu genitive (genitiv) ya da sahiplik ifade eden bağlaçlarda çekmenin ile gösterilir. Bu gerekçeyle çekmenin ifadesi, çekme eyleminin ait olduğu durumları göstermek için sıkça kullanılır: örneğin “çekmenin güvenliği,” “çekmenin sonuçları.”

İlgili terimler arasında çekme (eylemin adını veren temel isim), çekim (shooting veya cazibe/attractıon anlamlarında use edilen başka kök) ve çekiş (tug-of-war veya mücadele anlamında farklı bir kavram) bulunur. Çekmenin, Türkçede çok yönlü bir kavram olarak günlük dil ve teknik bağlamlarda farklı anlamlar kazanabildiği görülür.