zdobycz

Zdobycz to polski rzeczownik żeński, oznaczający to, co zostało przejęte lub zdobyte; najczęściej używany w dwóch głównych znaczeniach. Po pierwsze, w kontekście historycznym i militarystycznym odnosi się do łupów wojennych lub zdobyczy z najazdu – przedmiotów przejętych siłą. Po drugie, w kontekście przyrodniczym i łowieckim zdobycz to prey lub zwierzyna upolowana przez drapieżnika bądź myśliwego. W przenośni zdobycz bywa także używana dla określenia czegoś zdobytego dzięki wysiłkowi lub rywalizacji, na przykład w sformułowaniach o zdobyczach naukowych czy sportowych.

Etymologia: zdobycz wywodzi się od czasownika zdobyć „złupić, przejąć, zająć” i pochodzi z dawnych form języka polskiego, powstałych w procesie tworzenia rzeczowników od rdzenia związanego ze znaczeniem „schwycić, przejąć”. W języku polskim funkcjonuje jako neutralny techniczny termin w wielu kontekstach, a także w tradycyjnych opisach zdobyczy z czasów wojen i najazdów.

Użycie: w tekstach historycznych i naukowych zdobycz ma neutralny charakter opisowy i techniczny. W kontekstach łowieckich i ekologicznych występuje jako synonim zdobyczy zwierzyny; w języku potocznym może niosć konotacje związane z przemocą lub grabieżą, zwłaszcza gdy mowa o łupie. W nowoczesnym języku często pojawia się także w znaczeniu przenośnym jako „to, co zostało zdobyte” w wyniku działania lub rywalizacji.

Zobacz także: łup, łupy, zdobycze, trofeum.