wyrobiska

Wyrobiska to tereny i obszary powstałe w wyniku wydobycia kopalin i surowców skalnych. Termin obejmuje zarówno eksploatowane otwory podziemne (korytarze, chodniki, szyby, wyrobiska kopalń), jak i odkrywkowe ogrody kruszyw i kamieniołomy. Ich powstanie prowadzi do trwałych zmian krajobrazu, kształtowania się terenów zróżnicowanych pod względem ukształtowania terenu, wód powierzchowych i geologicznych.

Wyróżnia się dwa główne typy wyrobisk. Wyrobiska odkrywkowe powstają na powierzchni w wyniku usuwania pokładów materiału, tworząc otwarty teren roboczy z tarasowymi stałami i usypiskami. Wyrobiska podziemne to sieci korytarzy, chodników, chodników wierzchowych oraz szybów, które służyły do wydobycia węgla, rud, soli czy innych kopalin. Po zakończeniu eksploatacji istnieje ryzyko osuwisk, zalania wodą i degradacji gruntu, dlatego często prowadzi się rekultywację i adaptację wyrobisk do celów rolniczych, rekreacyjnych lub ochrony środowiska.

Regulacje dotyczące wyrobisk obejmują aspekty bezpieczeństwa, gospodarowania wodami podziemnymi, ochrony przeciwpowodziowej i planowania przestrzennego. W wielu regionach wyrobiska stanowią także cenny materiał naukowy dla geologów, paleontologów i specjalistów od rekultywacji środowiska, a niektóre z nich przekształcają się w jeziora, architektury krajobrazu lub miejsca rekreacyjne. Wykorzystanie i ochrona wyrobisk zależą od lokalnych przepisów, właścicieli terenów oraz celów ochrony środowiska.