volatilitesi

Volatilitesi (volatilite), bir finansal varlığın fiyatındaki değişimin büyüklüğünü ve bu değişimin hızını ifade eden bir kavramdır. Yüksek volatilite, fiyatın kısa sürede geniş hareketler yapabileceğini gösterirken, düşük volatilite daha sakin bir hareketi işaret eder. Volatilite, yatırım riskinin ve belirsizliğin önemli bir ölçütüdür.

Ölçümü iki ana türde ele alınır. Tarihsel (gerçekleşen) volatilite, getirilerin standart sapmasıyla hesaplanır ve genellikle yıllık olarak ifade edilir; günlük getirilerin standart sapması kök 252 ile çarpılarak yıllık volatilite elde edilir. İmplied volatilite ise piyasanın gelecekteki volatilite beklentisini yansıtır ve genelde seçenek fiyatlarından türetilir. VIX gibi endeksler implied volatiliteyi geniş ölçekte yansıtan göstergelerdir.

Tarihsel ve implied volatilite, farklı amaçlar için kullanılır. Tarihsel volatilite geçmiş hareketleri ölçerken, implied volatilite yatırımcıların gelecekteki volatilite beklentisini ve piyasa risk algısını yansıtır. Ayrıca volatilite clustering olarak adlandırılan bir özelliğe sahiptir; volatilite dönemsel olarak dalgalanır ve yaygın olarak artıp azalır.

Modeller ve analiz yöntemleri arasında ARCH ve GARCH ailesi, volatilitenin zamanla değiştiğini ve sert dalgalanmaların olabileceğini yakalamaya odaklanır. Stochastic volatility modelleri ve EGARCH gibi varyantlar da kullanılır.

Kullanım alanları arasında risk yönetimi, opsiyon fiyatlaması ve portföy yönetimi ile stres testleri bulunur. Sınırlamalar olarak geçmiş volatilitenin geleceği garanti etmemesi ve implied volatilitenin yalnızca beklentiyi yansıtması sayılabilir.