vatnsgæði

Vatnsgæði er hugtak sem lýsir gæðum vatns og því hversu hentugt það er til drykkju, vistfræðilegrar heilsu og annarra nota. Þau byggja á samansafni mælanlegra þátta sem skiptast almennt í þrjá megin flokka: líkamlegir þættir eins og hitastig, litar- og bragð- eða lyktareinkenni og skýrleiki; efnafræðilegir þættir eins og pH gildi, leysanlegt súrefni, leiðni og næringar- efni eins og nitrat og fosfat, ásamt málmum eins og járn og mangan; og líf- eða örveru-þættir eins og til dæmis E. coli og aðrar bakteríur. Öll þessi atriði eru metin til að ákvarða heildarvatnsgæða og hvort vatnið uppfyllir viðmið til mismunandi nota.

Mælingar og eftirlit fara fram á Íslandi af Umhverfisstofnun og vatnsveitum. Sýni eru tekin reglulega, unnin í akkreditúndum rannsóknarstöðvum og borin saman við gildandi reglur og viðmið. Gildin byggjast á íslenskum reglugerðum og evrópskum leiðbeiningum sem tengjast drykkjarvatni og vatnsnotkun, og niðurstöður eru tilkynntar opinberlega.

Helstu áskoranir og viðhald vatnsgæða snúast um vernd vatnsfæra, meðhöndlun úrgangs og stjórn landnotkunar. Mengun frá landbúnaði, iðnaði og þjónustuveitum, auk áhrifum loftslagsbreytinga á streymi og hitastig, geta haft áhrif á vatnsgæði. Markmiðið er að stuðla að stöðugu og öryggðu vatnsbirgð, sem stuðlar að heilsu, vistfræði og notkun til sveita og iðnaðar.