tepkimeler

Tepkimeler, kimyada atomların yeniden düzenlenmesiyle yeni maddelerin oluşmasına yol açan kimyasal değişimlerdir. Bu süreçlerde kimyasal bağlar kırılır, yeniden kurulur ve başlangıç maddeleri (reaktantlar) ürünlere dönüşür. Tepkimeyi temsil etmek için dengelenmiş bir kimyasal denklem kullanılır; bu denklem reaksiyonda yer alan maddelerin miktarlarını ve çoğu zaman enerji değişimini gösterir.

Tepkimeler türleri arasında sentez (birleşme) tepkimeleri, ayrışma tepkimeleri, tek değişim (oksidasyon-redüksiyon dahil) tepkimeleri ve çift değişim tepkimeleri ile yanma tepkimeleri, asit-baz tepkimeleri ve redoks tepkimeleri bulunur. Tepkimeler geri dönüşümlü (denge kurabilir) veya geri dönüşümsüz olabilir; ayrıca exothermik (ısı veren) veya endothermik (ısı alan) tepkimeler olarak sınıflandırılır. Termodinamik açıdan spontane olup olmamaları ΔG değeriyle, enerji değişimi ise ΔH ile belirlenir; entropi değişimi de tepkimenin yönünü etkiler.

Hız ve mekanizmalar: Tepkimenin hızı, konsantrasyon, sıcaklık, basınç (gazlar için), yüzey alanı ve katalizörler gibi faktörlerle belirlenir. Hız yasaları, hız sabiti ve mekanizmalar tepkimenin hangi adımlardan oluştuğunu gösterir; Arrhenius denklemi aktiven enerji ile sıcaklık arasındaki ilişkiyi açıklar.

Uygulamalar: Endüstriyel sentezlerden biyolojik süreçlere kadar tepkimeler enerji üretimi, malzeme elde edilmesi ve çevre etkileşimleri gibi alanlarda temel rol oynar. Örnekler arasında CH4 + 2 O2 → CO2 + 2 H2O ile asit-baz nötralleşmeleri sayılabilir.