szkodliwy

Szkodliwy (od czasownika szkodzić) to przymiotnik w języku polskim oznaczający powodujący szkodę, krzywdę lub negatywny wpływ na zdrowie, dobrostan, środowisko lub funkcjonowanie systemów. Słowo odnosi się do skutków szkodliwych, które mogą być fizyczne, zdrowotne, psychiczne, społeczne lub ekonomiczne. Formy odmienione: szkodliwy, szkodliwa, szkodliwe.

Etymologia łączy je z podstawą szkoda i czasownikiem szkodzić, co podkreśla związek z wyrządzeniem szkody. W użyciu potocznym i specjalistycznym występuje w zestawieniach takich jak „szkodliwy wpływ”, „szkodliwe substancje”, „działanie szkodliwe dla zdrowia” czy „szkodliwy wpływ na środowisko”.

Zastosowania i kontekst

Szkodliwy oznacza negatywny skutek w różnych dziedzinach: zdrowia (szkodliwy wpływ dymu tytoniowego), środowiska (szkodliwe emisje), gospodarki (szkodliwy wpływ na gospodarkę), czy mediów (szkodliwy przekaz). W medycynie i zdrowiu publicznym używa się często zwrotów „szkodliwe dla zdrowia” lub „szkodliwe substancje” (np. chemikalia, promieniowanie). W prawodawstwie i regulacjach często klasyfikuje się substancje i procesy jako szkodliwe, co może wiązać się z ograniczeniami, zakazami lub wymogami ochronnymi.

Synonimy i przeciwieństwa

Synonimy mogą obejmować: niekorzystny, niszczycielski, szkodliwy. Przeciwieństwa to: pożyteczny, korzystny, nieszkodliwy (zwłaszcza w sensie bezpieczny). Forma fleksyjna: szkodliwa (żeński), szkodliwe (neutrum i liczba mnoga).