szankció

Szankcja to środek przymusu stosowany w polityce międzynarodowej lub w prawie krajowym, polegający na ograniczeniu lub zakazie określonych działań wobec państwa, organizacji lub podmiotu gospodarczego. W praktyce obejmuje różne formy, w tym sankcje polityczne, gospodarcze, finansowe oraz indywidualne. Celem sankcji jest wywarcie nacisku na zmianę zachowania adresata, na przykład w odpowiedzi na naruszenia praw człowieka, agresję, proliferację broni lub inne naruszenia norm międzynarodowych.

Sankcje polityczne to ograniczenia kontaktów dyplomatycznych, wizowych lub bojkot dialogu. Sankcje gospodarcze obejmują embarga na handel lub ograniczenia w obrocie określonymi dobrami i technologiami. Sankcje finansowe polegają na zamrożeniu aktywów, zakazie transakcji lub ograniczeniach w dostępie do systemów finansowych. Sankcje celowane, zwane również sankcjami indywidualnymi, kierują się wobec konkretnych osób lub firm, zmniejszając ryzyko dotknięcia ludności cywilnej. Organem ich wprowadzenia są najczęściej organizacje międzynarodowe lub państwa członkowskie.

Implementacja sankcji zwykle wymaga podstaw prawnych oraz mechanizmów monitorowania i znoszenia, a decyzje bywają aktualizowane w odpowiedzi na zmieniającą się sytuację polityczną. Skutki ekonomiczne i społeczne bywają złożone: wpływ mogą odczuć również ludzie, bezpośrednio lub pośrednio, co budzi krytykę co do humanitarnego wymiaru takich środków. W praktyce sankcje stosowane były przez Organizację Narodów Zjednoczonych, Unię Europejską i poszczególne państwa w odpowiedzi na naruszenia prawa międzynarodowego.