slagæðlinga

Slagæðlingar eru örsmáar slagæðar sem tengja greinandi slagæðar við háræðakerfið. Með litlu æðarúmi, oft 10–100 mikrometrar í þvermál, og vel þróuðum sléttum vöðva í veggnum gegna þeir lykilhlutverki í stjórnun blóðflæðis og æðaviðnáms í mismunandi vefjum.

Veggur slagæðlinga samanstendur af tunica intima (endurþekja endotel og grunngöng membrane), tunica media (slétt vöðvaveggur) og oft þunni tunica adventitia. Endothelinn klæðir innra borð æðarinnar og miðlagið með sléttum vöðva veitir samdrátt- og slökunarfærni sem breytir æðavídd. Sumir slagæðlingar hafa precapillary hringvöðva sem stýra inngangi háræða og þannig dreifingu blóðs til tiltekins vefs.

Starfsemi: Helsta hlutverk slagæðlinga er að stjórna blóðflæði til vefja og móta æðaviðnám. Þeir bregðast við taugaboðum (mest frá sympatíska taugakerfinu) og lífefnafræðilegum þáttum eins og CO2, O2 og H+. Einnig ríkja autoregulation og myogenic svar sem tryggir stöðugan blóðflæðisgrunn við breytilegan þrýsting og súrefnisþörf.

Klínísk mikilvægi: Arteriolosclerosis eykur æðaviðnám og getur leitt til vefjaskemmda. Í háþrýstingi geta hyperplastic arteriolosclerosis og onion-skin þykknun komið fram; í sykursýki er algeng hyaline arteriolosclerosis sem skemmir nýrnakerfi og sjónu. Slíkar breytingar hafa áhrif á dreifingu blóðs og geta leitt til háræðaskemmda í augum, nýrum og öðrum vefjum.