silahlanma

Silahlanma, bir devletin veya bir topluluğun güvenlik ve savaş yeteneğini artırmaya yönelik süreçtir. Bu süreç, silah stoklarının genişletilmesi, savunma sanayisinin geliştirilmesi, askeri personelin kapasitesinin artırılması ve teknolojik yeniliklerin benimsenmesi gibi unsurları kapsar. Stratejik hedefler ve uluslararası ilişkiler bu süreçte belirleyici rol oynar.

Terim köken olarak Türkçe olup silah kelimesi ile -lanma ekinin birleşmesinden türemiştir; uluslararası literatürde "armament" anlamında kullanılır.

Silahlanmanın başlıca sürücüsü güvenlik endişeleri ve tehdit algısıdır. Ayrıca ittifak yükümlülükleri, bölgesel güç dengeleri, teknolojik ilerleme ve savunma bütçesinin öncelik haline gelmesi gibi etkenler rol oynar. Ekonomik kapasite ve siyasi irade de belirleyici olur; bazı durumlarda karşılıklı güvenlik girdabı ve silahlanma yarışı ortaya çıkabilir.

Sonuçlar çeşitlidir. Silahlanma bazı durumlarda bölgesel güvenliği artırabilir; ancak genelde kamu bütçesinin diğer alanlardan ayrılmasına yol açabilir, gerilimi yükseltebilir ve silahlanma karşıtı çabalara ihtiyaç doğurabilir. Uluslararası düzeyde, silah kontrolü ve güvenlik yardımları bu eğilimleri sınırlamaya yönelir.

Geçmişte en belirgin örneklerden biri Soğuk Savaş'ın nükleer silahlanma yarışıdır; bölgesel olarak Hindistan-Pakistan arasındaki silahlanma dinamikleri de etkili olmuştur. Günümüzde birçok bölge, modernizasyon hedefleri ve savunma sanayi yatırımları nedeniyle silahlanmayı sürdürmektedir.

Ölçüm için başlıca göstergeler arasında askeri harcamaların GSYİH içindeki payı, silah ticareti hacmi ve savunma sanayi kapasitesidir. Silahlanmayı azaltmaya yönelik uluslararası çabalar, silah kontrolü, şeffaflık ve güven artırıcı önlemleri içeren politika araçlarını kapsar.