redystrybucyjne

Redystrybucyjne (przymiotnik) odnosi się do polityk i instrumentów mających na celu redystrybucję dochodów lub bogactwa w społeczeństwie, aby ograniczać nierówności i zwiększać dobrobyt społeczny. Termin ten używany jest w ekonomii, finansach publicznych i naukach politycznych do opisu interwencji wpływających na rozkład zasobów między jednostkami lub grupami.

W zakresie narzędzi redystrybucyjnych mieszczą się podatki progresywne, transfery socjalne (świadczenia pieniężne, zasiłki), emerytury, ubezpieczenia zdrowotne finansowane ze środków publicznych, usługi publiczne i dotacje. Instrumenty mogą być powszechne (uniwersalne) lub ukierunkowane; część działa także automatycznie jako stabilizatory koniunktury.

Uzasadnienie i projektowanie: celem jest korygowanie wyników rynkowych, ograniczanie ubóstwa i wspieranie spójności społecznej. Należy brać pod uwagę efektywność i wpływ na motywacje do pracy; projektowanie polega na decyzjach dotyczących stopnia progresywności, zakresu powszechności versus ukierunkowania, administracyjnej wykonalności i stabilności finansów.

Ocena i krytyka: zwolennicy wskazują na redukcję ubóstwa i nierówności; krytycy podnoszą ryzyko zniechęceń do pracy, wysokie koszty administracyjne i ograniczenia w efektywności. Skuteczność zależy od kontekstu instytucjonalnego i sposobu implementacji.

W skali międzynarodowej redystrybucyjne polityki stanowią kluczowy element państwa opiekuńczego w wielu krajach, często kojarzone z socjaldemokracją i gospodarkami mieszanymi.