redniowiecze

Redniowiecze to najczęściej błędny zapis terminu średniowiecze, używany w potocznej mowie. Prawidłowy termin to średniowiecze. Opisywany okres obejmuje mniej więcej od upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego w V wieku do końca XV wieku, choć przebieg wydarzeń i tempo zmian różniły się w poszczególnych regionach Europy. W Europie Środkowej, Zachodniej i Północnej rozwijały się odrębne procesy, które łączą cechy wspólne.

Politycznie i społecznie domiował feudalizm, a zwłaszcza system wasalno-lenny, z hierarchiczną strukturą od monarchów i feudałów po wasów, rzemieślników i chłopów na folwarkach lub w miastach. Gospodarka opierała się na gospodarce rolnej i foluszu, a państwa i kościół odgrywały kluczową rolę w realizacji władzy i utrzymaniu porządku. W miastach rozwijały się samorządy i gildie.

Kościół katolicki stanowił dominujący instytut, wpływając na życie duchowe, naukę i politykę. Zakony, teologia scholastyczna, reforma gregoriańska i konsekwentne rozszerzanie władzy papieskiej kształtowały myśl i kult. W późnym średniowieczu krzyżowe wyprawy, inkorporacja nauk starożytnych i akademie dawały impuls do rozwoju edukacji.

W sztuce i architekturze dominował styl gotycki; w miastach rozwijały się uniwersytety, literatura, iluminacje i ruchy kulturalne. Przemysł i handel stopniowo się rozwijały, co sprzyjało powstawaniu miast i rzemiosła.

Najważniejsze wydarzenia to wyprawy krzyżowe (XI–XIII w.), wojna stuletnia (1337–1453) i epidemie dżumy pod koniec XIV wieku, które miały długotrwały wpływ na demografię i gospodarkę.

Średniowiecze stopniowo przekształcało się w epokę nowożytną wraz z renesansem, wynalezieniem druku oraz prasy drukarskiej, rozwojem państw, urbanizacją i odkryciami geograficznymi. Zmiany te różniły się region od regionu, ale trwale ukształtowały fundamenty kultury, nauki i społeczeństwa europejskiego.