radyoaktiftir

Radyoaktiftir, Türkçe’de bir maddenin radyoaktif olduğunu belirten bir dilbilgisi ifadesidir. Bir madde radyoaktiftir olduğu zaman, içindeki kararsız çekirdekler sürekli olarak bozunur ve alfa, beta veya gamma radyasyonu salar. Bu özellik, radyoaktivite olarak adlandırılan doğaüstü olmayan bir özelliktir ve çoğu zaman iyonlaştırıcı radyasyonu içerir.

Radyoaktiviteye sahip maddeler doğal veya yapay kaynaklardan gelebilir. Doğal kaynaklar arasında uranyum, torium ve radon gibi izotoplar ile çeşitli kayaçlar bulunur; yapay kaynaklar ise tıbbi, endüstriyel ve enerji üretim süreçlerinde kullanılan izotopları kapsar (örneğin teknisyum-99m, iyot-131, iridyum-192). Bir maddenin radyoaktiftir olması, bozunma hızını tanımlayan aktiviteyle ölçülür; aktivite birimi becquereldir (1 Bq = her saniyede 1 bozunma). Radyoaktiviteyle ilişkili dozlar, absorbe edilen enerji için gray (Gy) ve etkili doz için sievert (Sv) gibi birimlerle ifade edilir. Radyoaktif bozunma yarı ömürle de tanımlanır; yarı ömür, aktivitenin yarısının bozunduğu süreyi belirtir.

Güvenlik ve düzenleme bağlamında radyoaktiftir maddeler için özel önlemler gerekir. Korunmada mesafe, zaman ve koruyucu saçaklar (kurşun veya beton gibi) önemli rol oynar. Uygulamalarda ayrıca doz sınırları ve uygun atık yönetimi gibi ulusal ve uluslararası mevzuat uygulanır. Türkiye’de olarak Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) gibi kurumlar radyoaktif maddelerin güvenli kullanımını denetler.