przeczenie

Przeczenie to termin używany w językoznawstwie i logice, opisujący negację wypowiedzi lub twierdzenia oraz ich przeciwne znaczenie. W językoznawstwie przeczenie jest sposobem wyrażenia negacji w zdaniu, natomiast w logice jest operatorem negacji, który odwraca prawdziwość wypowiedzenia.

Etymologicznie słowo pochodzi od polskiego czasownika przeczyć, czyli zaprzeczać lub negować; pochodzenie wskazuje na działanie polegające na odrzuceniu treści wyrażonej w wypowiedzeniu. W praktyce przeczenie w języku polskim najczęściej realizuje się za pomocą partykuły negacyjnej nie, która stawia się przed wyrazem lub całym predykatem (np. To nie jest prawda; On nie przychodzi). Przeczenie może dotyczyć czasownika, przymiotnika, przysłówka lub całej propozycji i obejmuje różne struktury składniowe.

W logice przeczenie oznacza operacjęNOT, której zadaniem jest odwrócenie wartości prawdziwości zdania. Jej formalna reprezentacja (np. ¬p) prowadzi do tego, że prawdziwe stwierdzenie staje się fałszywe i odwrotnie. Negacja odgrywa kluczową rolę w argumentacji, wnioskowaniu i teorii poznania.

Przeczenie może także występować w sensie filozoficznym lub retorycznym jako przeciwstawienie dwóch twierdzeń lub idei, wyrażające konflikt lub sprzeczność pomiędzy różnymi stanowiskami. W praktyce termin ten obejmuje zarówno codzienne użycie negacji w języku, jak i bardziej formalne konteksty logiczne i semantyczne.