przeciwdepresyjnych

Przeciwdepresyjne leki, znane także jako leki przeciwdepresyjne, to grupa substancji stosowanych przede wszystkim w leczeniu depresji, a także wielu innych zaburzeń psychicznych, takich jak zaburzenia lękowe, zaburzenia afektywne dwubiegunowe w części przypadków oraz chroniczny ból. W praktyce klinicznej stosuje się je również w leczeniu zaburzeń odżywiania i niektórych schorzeń somatycznych, gdzie towarzyszy depresyjny nastrój lub ból.

Najważniejsze klasy leków przeciwdepresyjnych obejmują inhibitory zwrotnego wychwytu monoamin (SSRI, SNRI), trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (TCA), inhibitory monoaminooksydazy (MAOI) oraz atypowe leki przeciwdepresyjne. Do SSRI należą fluoksetyna, sertralina i citalopram; do SNRI – venlafaksyna i duloksetyna; TCA to imipramina i amitryptylina; MAOI to phenelzyna i moklobemam. Leki atypowe to mirtazapina, bupropion i trazodon. W ostatnich latach pojawiły się również leki przeciwdepresyjne oddziałujące na receptory glutaminianu, na przykład esketamina, stosowana w niektórych przypadkach opornych na leczenie depresji.

Mechanizm działania przeciwdepresyjnych leków zwykle polega na podwyższaniu stężenia monoamin w przestrzeni synaptycznej (serotoniny, noradrenaliny, w mniejszym stopniu dopaminy) poprzez różne drogi: hamowanie zwrotnego wychwytu, hamowanie enzymów rozkładających monoaminy lub modyfikowanie receptorów. Efekt terapeutyczny rozwija się zwykle po kilku tygodniach, co wymaga cierpliwości i regularnego monitorowania dawki.

Stosowanie przeciwdepresyjnych wymaga nadzoru lekarza: dawki są dobierane indywidualnie, a rozpoczynanie i odstawianie leków powinno odbywać się pod kontrolą specjalisty. Mogą występować działania niepożądane (np. zaburzenia snu, nudności, zaburzenia seksualne) oraz ryzyko pogorszenia myśli samobójczych u niektórych pacjentów, zwłaszcza na początku leczenia. Leki te mogą także wchodzić w interakcje z innymi substancjami i alkoholem. Ogólne zasady obejmują stałe monitorowanie skuteczności, bezpieczeństwa i zgodności z terapią psychologiczną.