prosedürü

Prosedürü, belirli bir görevi yerine getirmek için izlenen adımların bütününü ifade eden Türkçe bir terimdir. Resmi ve standartlaştırılmış bir sürecin nasıl işleyeceğini tarif eder; kimin sorumlu olduğu, hangi belgelerin gerekli olduğu ve hangi kontrol noktalarının bulunduğu gibi unsurları kapsar. Türkçede prosedür kelimesinin kökeni Fransızca procédure'den gelir; günlük kullanımlarda "prosedür" olarak yazılır ve bağlama göre "prosedürü" (belirli bir prosedüre işaret eden çekim) veya "prosedürler" (çoğul) biçimlerinde kullanılır.

Prosedürler, organizasyonlar ve kamu kurumları tarafından süreçlerin tutarlı ve izlenebilir hale getirilmesi amacıyla yazılır. Sağlık, savunma, imalat, finans ve bilişim gibi alanlarda sıkça karşılaşılır. Standart İşletme Prosedürü (SOP) kavramı, özellikle kalite yönetimi ve uyum çalışmalarıyla yakın ilişkilidir. Örnekler arasında acil durum prosedürü, hasta kayıt prosedürü veya güvenlik prosedürü bulunur.

Geliştirme ve yönetim açısından bir prosedür genellikle şu unsurları içerir: amaç ve kapsam, tanımlar, adımların ayrıntıları, sorumlu kişiler ve bağımlılıklar, gerekli girdiler/çıktılar, dokümantasyon ve kayıtlar, güvenlik ile kalite gereklilikleri, istisnalar. Dokümantasyon, sürüm kontrolü, onay süreçleri, eğitim ve iletişimle sürdürülür; değişiklikler genellikle etki analiziyle değerlendirilir ve ilgili paydaşlara duyurulur.

Prosedürler, süreçleri standartlaştırarak tutarlılık ve hesap verebilirlik sağlar; ancak aşırı katılık, esnekliğin azalmasına yol açabilir. Bu nedenle çoğu organizasyon, prosedürler ile profesyonel yargı ve sürekli iyileştirme ihtiyacını dengelemeye çalışır.