popülasyon

Popülasyon, belli bir alanda veya belirli bir türe ait bireylerin zaman içindeki toplamını ifade eden bir kavramdır. Ekoloji, bir ekosistemdeki organizmaların gruplarını incelerken bu terimi kullanır. İnsan popülasyonları için ise bir ülke, bölge veya şehir nüfusu kastedilir.

Bir popülasyonun temel özellikleri büyüklük, yoğunluk, dağılım ve yapısal özelliklerdir. Demografide ayrıca yaş yapısı, cinsiyet oranı, doğurganlık hızı, ortalama yaşam süresi ve göç hareketleri önemli göstergeler olarak kullanılır. Doğum, ölüm ve net göç toplam büyümeyi belirler.

Popülasyon büyümesi çoğu zaman doğumlar ve göçle, ölüm ise azalışa yol açar. Büyüme modellerinde üssel veya lojistik davranışlar görülebilir; sınırlı kaynaklar taşıma kapasitesini etkiler. Çevresel, ekonomik ve sosyal faktörler bu dinamikleri şekillendirir.

Dağılım ve yaş yapısı, uzun vadeli dinamikleri etkiler. Gelişmiş ülkelerde yaşlı nüfus payı artarken, bazı gelişmekte olan ülkelerde genç nüfus baskın olabilir. Urbanizasyon ve mekânsal dağılım, nüfusun yerleşim desenlerini belirler ve politika hedeflerini yönlendirir.

Veri kaynakları nüfus sayımları, anketler ve idari kayıtlar tarafından sağlanır. Bu veriler sağlık, eğitim, istihdam ve altyapı planlaması için kullanılır. Ölçümde hatalar, zamansal ve bölgesel farklar gibi sınırlılıklar bulunabilir.