podpajczynówkowe

Podpajczynówkowe to przymiotnik odnoszący się do podpajęczynówkowej przestrzeni mózgowej i rdzeniowo-mózgowej, znajdującej się między pajęczynówką (arachnoidea) a miękką (pia mater). Przestrzeń podpajęczynówkowa jest wypełniona płynem mózgowo-rdzeniowym (CSF) i łączy się z przestrzeniami komorowymi mózgu oraz z przestrzeniami wokół rdzenia kręgowego. Termin ten pojawia się w opisie procesów patologicznych oraz w kontekście anatomii i diagnostyki.

W medycynie używany jest do opisu stanów takich jak krwotok podpajczynówkowy, wysięk podpajczynówkowy oraz zapalenie opon mózgowych przebiegające z zajęciem tej przestrzeni. Krwotok podpajczynówkowy najczęściej wynika z pęknięcia tętniaka mózgowego i prowadzi do nagłego, bardzo silnego bólu głowy, często utraty przytomności oraz sztywności karku. W zapaleniu opon mózgowych wysięk do przestrzeni podpajęczynówkowej powoduje objawy zapalne, takie jak gorączka, ból głowy i zaburzenia neurologiczne.

Diagnostyka obejmuje badanie obrazowe — tomografię komputerową głowy — oraz punkcję lędźwiową w celu analizy płynu mózgowo-rdzeniowego, gdzie obecność krwi lub jej produktów (xyantomochromia) potwierdza stan podpajczynówkowy. Leczenie zależy od przyczyny: w krwotoku podpajczynówkowym szybkie zabezpieczenie tętniaka poprzez chirurgiczne klipsowanie lub endowaskularną embolizację (coil embolization) oraz monitorowanie ciśnienia oraz profilaktyka skurczów naczyń mózgowych (np. nimodipina). W przypadku wysięku lub zapalenia leczenie ukierunkowane jest na przyczynę; wodogłowie może wymagać drenażu.