plastidlerin

Plastidler, bitkiler ve alglerin hücrelerinde bulunan, çoğu enerji dönüşümü ve biyosentez işlevlerinde merkezi rol oynayan çift zarlı organellerdir. Endosimbiyotik kökene sahip oldukları düşünülür; bazıları kloroplastlara dönüşmüş olup fotosentez yapar, diğerleri ise pigment depolama veya kimyasal maddelerin birikiminde görevlidir. Plastidlerin hangi hücre tipi içindeki gelişimine bağlı olarak çeşitli formları vardır.

En iyi bilinen plastid tipi kloroplastlardır. Kloroplastlar klorofil içerir ve ışık enerjisini kimyasal enerjiye dönüştüren fotosentezi gerçekleştirir. İçlerinde thylakoid membranlarına sahip granalı yapılar ve çevresinde stroma bulunur. Kromoplastlar ise kırmızı, turuncu veya sarı pigmentleri depolayarak meyve ve çiçek renklerini sağlar. Lökoplastlar ise kloroplastların fotosentetik görevi dışında görevlidir; amiloplastlar nişasta depolar, elaioplastlar yağ depolar, proteinoplastlar proteinleri depolar.

Etioplastlar, ışık olmadığında gelişir ve ışığa çıkınca kloroplastlara dönüşür. Plastidler, çift zar ile çevrili olup kendi küçük genomsal DNA ve ribozomlara sahiptir ve çoğu plastid proteini çekirdek (nükleer) genomundan kodlanır; dış zarlar üzerinden iç zarlar arasında protein taşıma mekanizmaları (TOC/TIC) ile içe aktarılır.

İşlevler arasında fotosentezin yanı sıra pigment biyosentezi, yağ asidi ve amino asidi biyosentezi, heme ve isoprenoid yolakları gibi metabolitlerin üretimi sayılabilir. Plastidler, hücre içinde bağımsız olarak çoğalmaz, mitozla senkronize olan çekirdek kontrollü bölünmeyle çoğalırlar. Evrimsel olarak plastidler, cyanobacteria benzeri atadan gelen zorunlu organellerdir.