partijprogramma

Een partijprogramma is een document van een politieke partij waarin de visie, prioriteiten en concrete beleidsvoorstellen worden beschreven die de partij bij het winnen van een regering wil realiseren. Het is bedoeld voor kiezers: het geeft inzicht in wat de partij wilt bereiken en hoe.

De inhoud varieert, maar meestal omvat het economische, sociale, onderwijskundige, gezondheids-, milieu-, beveiligings-, immigratie- en buitenlandse beleidskeuzes, evenals voorstellen voor regulering, overheidsuitgaven en hervormingen. Soms worden specifieke doelen opgenomen zoals cijfers, targets of tijdlijnen. Een programma kan ook een financieel hoofdstuk bevatten met ramingen en prioriteiten.

Het proces van totstandkoming gebeurt vaak in commissies en door politieke bestuurders en leden, en het programma wordt meestal door een partijcongres of vergelijkbare organen vastgesteld. Voor verkiezingen wordt doorgaans een uitvoerige versie gepubliceerd, aangevuld met een beknopt verkiezingsprogramma.

Functie en gebruik: het dient als referentie voor kiezers, media en kandidaten, en vormt vaak het uitgangspunt voor coalitieonderhandelingen na verkiezingen. Een partijprogramma is meestal geen juridisch bindend document, maar heeft wel invloed op politieke besluitvorming. Kritiek kan gericht zijn op beloftes die niet waarmaakbaar zijn of op een gebrek aan details.