overgangsbandbreedte

Overgangsbandbreedte is het frekwentiegebied van een filter waarin de amplitude zich verplaatst van de passbandwaarde naar de gewenste stopbandwaarde. Het ligt tussen de passbandgrens f_p en de stopbandgrens f_s. In een ideaal filter zou dit gebied nul breed zijn, maar bij praktische ontwerpen heeft overgangsbandbreedte een zekere breedte.

In de context van filterontwerp worden doorgaans de passbandfout en de stopbandreductie gedefinieerd met parameters zoals de maximale ripple in de passband en de vereiste demping in de stopband. De overgangsband wordt then gezien als het gebied tussen f_p en f_s, waarin de magnitude van het signaal geleidelijk afneemt van het passbandniveau naar het stopbandniveau. De breedte van deze zone wordt vaak aangeduid als Δf = f_s − f_p.

Belangrijk voor ontwerpkeuzes is dat een nauwere overgangsband doorgaans een hoger filterordervol staat, wat betekent een grotere rekenlast of langere filters bij FIR-ontwerpen. Omgekeerd kan een bredere overgangsband eenvoudiger realiseerbaar zijn met minder orde, maar ten koste van scherpe scheiding tussen passband en stopband. Het type filter (bijv. Butterworth, Chebyshev, elliptic) of de gebruikte ontwerptechniek (FIR met vensters, IIR-metastas) bepaalt mede de vorm en de haalbaarheid van de overgangsband.

In digitale filters wordt de overgangsband vaak uitgedrukt als een normale frequentiewaarde of in Hz afhankelijk van de samplingrate; in analoge systemen weer in Hz of rad/s. Een concreet voorbeeld: een passband tot 1 kHz met maximaal 1 dB ripple en een stopband vanaf 1,5 kHz met ten minste 60 dB demping geeft een overgangsbandbreedte van 0,5 kHz.