osteoporoza

Osteoporoza to przewlekła choroba kości charakteryzująca się obniżeniem gęstości mineralnej kości i zaburzeniami ich mikroarchitektury, co prowadzi do zwiększonej podatności na złamania, zwłaszcza kręgów, bioder i nadgarstków.

Najczęściej dotyczy osób starszych, zwłaszcza kobiet po menopauzie, ale może występować także u mężczyzn i u osób z wtórną osteoporozą spowodowaną innymi chorobami lub leczeniem. Patofizjologia polega na przewadze aktywności osteoklastów nad osteoblastami, co prowadzi do utraty masy kostnej i osłabienia struktury kości.

Czynniki ryzyka obejmują zaawansowany wiek, płeć żeńską, menopauzę, niską masę ciała, niedobory wapnia i witaminy D, palenie, nadmierne spożycie alkoholu, długotrwałe leczenie glikokortykosteroidami oraz choroby przewlekłe.

Objawy choroby często są skryte, aż do wystąpienia złamań. Mogą występować ból pleców, utrata wzrostu i kyfoza spowodowane złamaniami kręgów. Diagnoza opiera się na pomiarze gęstości kości za pomocą DXA; wynik oceniany jest według T-score: poniżej -2,5 to osteoporoza. Ocena ryzyka złamania wykonywana jest także narzędziem FRAX.

Leczenie i zapobieganie obejmują odpowiednią suplementację wapnia i witaminy D, regularną aktywność fizyczną i unikanie upadków. Farmakologicznie stosuje się bisfosfoniany (np. alendronian, risedronian), denosumab, teriparatyd oraz raloksyfen. Leczenie wtórnej osteoporozę polega na leczeniu podstawowych przyczyn. Monitorowanie obejmuje powtarzanie densytometrii co 1–2 lata oraz ocenę skuteczności terapii i bezpieczeństwa.