orðflokkar

Orðflokkar, eða orðflokkarnir, eru grundvallarflokkun í málfræði sem greinir orð eftir hlutverki þeirra í setningu og beygingu. Í íslensku eru þessir helstu orðarflokkar almennt taldir: nafnorð, sagnorð, lýsingarorð, fornöfn, töluorð, atviksorð, forsetningar, tengingar og upphrópunarorð. Hver flokkur hefur ákveðna hlutverk og beygingarmöguleika.

Nafnorð (nafnorð) tákna persónur, staði eða hluti og skiptast í almenna og sérnöfn. Þau beygjast eftir kyni, tölu og falli og geta haft ákveðinn greinir.

Sagnorð tákna atburð eða stöðu og eru mótuð fyrir persónu, tölu, tíð, hætti og tíðni. Þau hafa oft þátttöku í nafnliðum og lýsa sögnum eða ástandi.

Lýsingarorð lýsa nafnorðum og vega með þeim í kyni, tölu og falli. Þau beygjast og geta stigfest sem almennt, miðla eða stígfall.

Fornafni standa fyrir nafn eða nafnorð og eru til til að forðast endurtekningu. Flokkarnir innihalda persónufornöfn, ábendingarfornöfn, aukafornöfn, spurningarfornöfn og víxlarun.

Töluorð gefa upp tölur og stök; þau eru bæði föst og stigbreytanleg.

Atviksorð lýsa sögnum eða lýsingarorðum og hafa oft óbeygjanlegt atviksorðsstöðu.

Forsetningar og tengingar hafa mikilvægt hlutverk í setningarlagi; forsetningar sýna tengsl milli orða og tengingar sambeygja orð eða setningar. Upphrópunarorð tjá tilfinningar eða áherslu og standa oftast ein eða í upphafi setningar.

Orðflokkar geta flakkað milli flokka eftir notkun, og mörg orð hafa fleiri en einn hlutverk. Að greina orðin í þessum flokkum hjálpar til við málfræði, setningarbyggingu og merkingu.