nawczyni

Nawczyni to żeński rzeczownik występujący w języku polskim, oznaczający osobę, która upomina, napomina lub udziela napomnień. Współcześnie jest terminem rzadkim i najczęściej spotykanym w tekstach historycznych, moralizatorskich lub regionalnych dialektach. Słowa o podobnym znaczeniu to napominacz (męski odpowiednik) i napominaczka, a także ogólne określenia typu kaznodzieja czy nauczyciel, które bywają używane w zależności od kontekstu.

Nawczyni stanowi przykład formacji z sufiksu -czyni, który w polszczyźnie tworzy żeńskie nazwy wykonawców czynności od odpowiednich rdzeni semantycznych. Dzięki temu nawczyni dosłownie oznacza „kobietę wykonującą czynność upominania” i w dawnych źródłach bywała używana do opisania osoby odgrywającej rolę moralizatora lub napominacza.

W praktyce użycie terminu w nowoczesnym języku jest ograniczone. Częściej spotyka się bardziej uniwersalne lub potoczne formy, a nawczyni występuje głównie w źródłach historycznych, literaturze dawnej lub w kontekstach regionalnych. W literaturze i dokumentach z przeszłości bywała stosowana jako opis osoby pełniącej funkcję etycznego upominacza wobec innych.

Zobacz także: napominacz, napominaczka, kaznodzieja, nauczyciel.