maliyetdavran

Maliyetdavran, Türkçe bir terim olarak, yönetim muhasebesinde maliyetlerin işletme aktivitesi düzeyi değiştikçe nasıl değiştiğini inceleyen kavramı ifade eder. Genel olarak maliyet davranışı, toplam maliyetin çıktı veya faaliyet hacmine bağlı olarak değişimini betimler ve bütçeleme, planlama ve karar alma süreçlerinde temel bir araç sağlar. Resmi standartlarda bu terim sık kullanılmaz; ancak bazı kaynaklarda maliyet davranışı kavramını özetlemek için maliyetdavran ifadesi görülebilir.

Maliyet davranışı dört temel kalıpla sınıflandırılır: sabit maliyetler, çıktı arttıkça toplam maliyeti değiştirmeyen; değişken maliyetler, çıktı ile orantılı olarak artan; karışık (yarı değişken) maliyetler, sabit ve değişken bileşenleri bir arada içerir; adımlı maliyetler ise kapasitede adımlarla değişir. Maliyet fonksiyonu genelde C = F + vQ biçiminde ifade edilir; F sabit maliyet, v birim değişken maliyet ve Q çıktı düzeyidir. Analiz için en çok kullanılan yöntemler yüksek-düşük yöntemi, regresyon analizi ve saçılım grafiğidir; ayrıca maliyet-hacim-kâr (CVP) analizi de kullanılır.

Kullanım alanları arasında bütçe ve planlama, karlılık analizi, üretim ve kapasite kararları ile ürün/hizmet yönetimi bulunur. Terminoloji farklılık gösterebilir; bazı kaynaklar maliyet davranışı kavramını maliyet davranışı analizi olarak da belirtir. Maliyetdavran, yönetsel kararların maliyet etkilerini anlamada temel bir çerçeve sunar.