líffærakerfa

Líffærakerfi eru kerfi líkamans sem starfa saman til að viðhalda lífsnauðsynlegum ferlum og líkamsjafnvægi. Hvert kerfi samanstendur af líffærum sem hafa sameiginlegt hlutverk, en kerfin vinna oft í samvinnu til að halda starfsemi líkamans í jafnvægi. Þróun, hormónar og taugaboð, ásamt umhverfisþáttum, hafa áhrif á virkni kerfanna og geta breyst með aldri eða sjúkdómum.

Helstu líffærakerfi manna eru taugakerfi, innkirtlakerfi, hjarta-æðakerfi, öndunarkerfi, meltingar- og næringarkerfi, stoðkerfi og vöðvakerfi, limfakerfi, ónæmiskerfi, þvagrakerfi, kynkerfi og húðkerfi. Taugakerfið stýrir boðum, skynjun og samhæfingu. Innkirtlakerfið framleiðir hormón sem hafa víðtæk áhrif á efnaskipti, vöxt og hegðun. Hjarta-æðakerfið flytur blóð, næringu og súrefni um líkamann. Öndunarkerfið sér um loftskiptin og að flytja súrefni í blóðrásina. Meltingar- og næringarkerfið sundurleitt fæðu, nýtir næringu og dreifir henni um líkamann. Stoðkerfi og vöðvakerfi veita líkamsbyggingu og hreyfingu. Limfakerfið og ónæmiskerfið verja gegn sýklum og stuðla að varnarviðbrögðum. Þvagrakerfið sjá um útskilnað úrgangs og halda vökva- og sýrustigi í líkamanum. Kynkerfi gegna mikilvægu hlutverki í æxlun. Húðkerfi veitir vörn gegn aðskotarefnum, hjálpar við hitastjórnun og heldur vökva- og sýrustigi.

Kerfin hafa mikil áhrif á hvorn annan; samverkun kerfa gerir lífverunni kleift að viðhalda heilsu, aðlögun að umhverfi og endurheimt eftir sjúkdóma. Læknisfræði byggist oft á mati á starfsemi kerfa; truflanir í einu kerfi geta haft víðtæk áhrif og valdið heilsufarsvandamálum. Að skilja og kortleggja líffærakerfi hjálpar til við greiningu, meðferð og forvarnir.