koordynaty

Koordynaty to wartości liczbowe opisujące pozycję punktu w danym układzie współrzędnych. Koordynaty określają, gdzie punkt leży względem wyznaczonych osi i jaką jednostkę miary przyjęto dla odcinków. Ten sam punkt może mieć różne koordynaty w różnych układach odniesienia.

W najprostszych zastosowaniach, w dwóch wymiarach, pozycję opisuje para (x, y); w trójwymiarowej przestrzeni — trójka (x, y, z). Oś x zwykle biegnie poziomo, osie y i z mogą mieć różne konwencje, w zależności od układu. Przykład: punkt (3, -2) na płaszczyźnie lub (3, -2, 5) w przestrzeni.

Koordynaty geograficzne opisują pozycję na Ziemi i składają się z szerokości geograficznej (lat) i długości geograficznej (lon). Mogą być zapisane w stopniach, minutach i sekundach lub w postaci dziesiętnej (np. 52.52°, 13.40°). W praktyce używa się systemu geodezyjnego, najczęściej WGS84, wraz z wysokością nad poziomem morza.

Poza kartezjańskim i geograficznym istnieją inne układy koordynatów, takie jak współrzędne biegunowe (r, theta), cylindryczne (r, theta, z) i sferyczne (r, theta, phi). W grafice komputerowej i technice stosuje się także układy homogenne oraz różne projekcje map.

Zastosowania koordynatów obejmują mapowanie i nawigację (GPS, GIS), grafikę komputerową, modelowanie 3D, symulacje fizyczne, robotykę oraz analizy danych.