konwencja

Konwencja to termin używany w języku polskim w kilku powiązanych znaczeniach. Ogólnie oznacza formalny dokument lub umowę regulującą prawa i obowiązki stron, a także powszechnie uznane zasady lub praktyki. W praktyce najczęściej dotyczy międzynarodowych instrumentów prawnych, ale używa się go także w sensie krajowym i potocznym.

W prawie międzynarodowym konwencja jest zwykle traktatem lub innym instrumentem prawnym zawieranym w drodze negocjacji między państwami lub organizacjami międzynarodowymi. Przed wejściem w życie konwencja musi być podpisana i często ratyfikowana lub przystąpiona przez państwa. Obowiązki wynikające z konwencji wiążą tylko te państwa, które ją zaakceptowały. Konwencje mogą mieć charakter ogólny lub szczególny i często ustanawiają mechanizmy monitorowania przestrzegania przepisów. Przykłady to Europejska Konwencja Praw Człowieka, Konwencje genewskie dotyczące prowadzenia działań wojennych oraz Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza (UNCLOS).

Poza prawem międzynarodowym termin ten bywa używany także w sensie szerokim jako opis zasady lub praktyki ogólnie funkcjonującej w danej dziedzinie, a także w sensie organizacyjnego wydarzenia, np. konwencja naukowa, konwencja branżowa, czyli zorganizowane spotkanie lub konferencja. W języku potocznym „konwencja” może także oznaczać zwykową praktykę lub normę społeczną.