kastracj

Kastracja to zabieg lub proces chemiczny polegający na trwałym usunięciu lub inaktywacji gonad, co prowadzi do znacznego spadku produkcji hormonów płciowych. Pojęcie obejmuje zarówno kastrację chirurgiczną, jak i kastrację chemiczną. Termin występuje w medycynie, weterynarii oraz w kontekstach prawnych i etycznych, gdzie bywa analizowany pod kątem skutków zdrowotnych, społecznych i moralnych.

Kastracja chirurgiczna dzieli się na dwie główne gałęzie: u samców polega na usunięciu jąder (orchiektomia), a u samic na usunięciu jajników (ooforektomia) lub całej macicy i jajników ( შორის). W praktyce weterynaryjnej powszechnie stosuje się kastrację samców zwierząt domowych, często nazywaną neutering, oraz zabieg sterilizacji samic zwierząt potocznie określany jako sterylizacja lub spaying. Kastracja u zwierząt wpływa na płodność i często na poziom hormonów, co może mieć skutki dotyczące rozwoju, zachowania i zdrowia.

Kastracja chemiczna polega na farmakologicznym hamowaniu funkcji gonad poprzez środki hormonalne lub antyandrogenowe. Stosowana jest w różnych celach medycznych, w leczeniu niektórych nowotworów hormonozależnych, w terapii hormonalnej oraz w niektórych programach kontroli populacji zwierząt. W kontekście ludzkim kastracja bywa omawiana w związku z leczeniem chorób hormonalnie zależnych, terapią palliative i w niektórych systemach prawnych, co budzi szereg etycznych i społecznopolitycznych dyskusji.

Etyka, dobrostan zwierząt, prawa pacjentów i społeczne konsekwencje kastracji stanowią ważne tematy debat naukowych i prawnych, wpływając na zakres i sposób jej stosowania w różnych sektorach.