inicjatywie

Inicjatywa, w ogólnym sensie języka polskiego, oznacza działanie lub proces mający na celu podjęcie nowej działalności lub zmianę istniejącego stanu rzeczy. Pojęcie używane jest w kontekście politycznym, społecznym, gospodarczym i kulturalnym. W zależności od kontekstu, inicjatywa może odnosić się do samego pomysłu, planu działania lub do formalnego sposobu wprowadzenia zmian.

W sferze publicznej wyróżnia się przede wszystkim inicjatywy obywatelskie, inicjatywy ustawodawcze oraz inicjatywy organizacyjne. Inicjatywy obywatelskie to mechanizmy, w których obywatele zbierają poparcie i, w określonych warunkach prawnych, mogą zwrócić się do odpowiednich organów z projektem prawa lub wnioskiem o podjęcie określonych działań. W różnych państwach procedury te różnią się: od liczby wymaganych podpisów po ramy czasowe i wymagania formalne.

Do innych zastosowań należą inicjatywy wewnątrz organizacji, przedsięwzięcia biznesowe i projekty społecznościowe, które zaczynają jako pomysł, a następnie są rozwijane przez planowanie, alokację zasobów i wdrożenie.

Miejsce inicjatywy w systemie władzy publicznej zależy od przepisów danego kraju. Celem takich mechanizmów jest wzmocnienie partycypacji obywateli, przyspieszenie rozwiązywania problemów oraz promowanie innowacyjności. Jednocześnie kwestionuje się ich skuteczność w praktyce, zwłaszcza gdy procesy formalne utrudniają realizację celów lub sprzyjają manipulowaniu opinią publiczną.

Zobacz też: inicjatywa ustawodawcza, petycja, referendum, udział obywateli, ruchy społeczne.