illuwacja

Illuwacja to termin z gleboznawstwa (pedologii) opisujący proces przenoszenia i osadzania materiałów z wyższych horyzontów gleby w warstwach niżej położonych, spowodowany przez wodę przenikającą przez glebę. Jest to proces odwrotny do eluviacji: podczas eluviacji materiał jest wypierany z górnych warstw i utrzymywany w dolniejszych częściach gleby. W illuwacji gromadzą się najczęściej gliny, tlenki żelaza i glinu oraz materia organiczna, które osiadają w horyzoncie illuwialnym.

Mechanizm powstawania illuwacji obejmuje infiltrację wody z opadów lub nawadniania, która transportuje drobne cząstki i jony ku niższym poziomom gleby. Gromadzenie materiałów najczęściej występuje w horyzontach illuwialnych oznaczanych w systemach klasyfikacyjnych symbolem Bt, gdzie zawartość ilastych składników, a także żelaza i glinu, jest wyższa niż w wyższych horyzontach. Tego typu przemiany zwykle towarzyszą charakterystycznemu zabarwieniu i zmienionej strukturze gleby.

Cechy identyfikacyjne obejmują wyraźny różnicowy profil z wyższą zawartością ilastego materiału w warstwie dolnej, obecność osadów ilastych na granicach horyzontów oraz często zacieśnienie struktury. Illuwacja odgrywa kluczową rolę w klasyfikacji gleb; na przykład gleby z wyraźnym horyzontem illuwialnym nazywane są glebami luwistymi (Luvisols) lub mają horyzont argiczny (Bt).

Znaczenie praktyczne illuwacji obejmuje wpływ na zdolność zatrzymywania wody, plonowanie i chemiczne cechy gleby, co ma znaczenie dla rolnictwa i ochrony środowiska.