hiperspecjalizacja

Hiperspecjalizacja to proces polegający na skupianiu wiedzy i działalności na bardzo wąskim zakresie zadań, produktów lub kompetencji. W efekcie organizacje, regiony i pracownicy koncentrują się na wycinku działalności, dążąc do wyższej wydajności, jakości i efektywności. Zjawisko wiąże się z podziałem prac, globalnymi łańcuchami dostaw, automatyzacją i standaryzacją procesów.

W praktyce przejawia się w zakresie gospodarczym i usługowym. Firmy często korzystają z bardzo wyspecjalizowanych dostawców i komponentów; w służbie zdrowia pojawiają się subspecjalizacje (np. kardiologia, onkologia); w technologiach – projektowanie modułów oprogramowania, analiz danych i tworzenie niszowych usług. Regiony budują klastry oparte na wąskich domenach kompetencji.

Zalety to wyższa produktywność, jakość i tempo innowacji w danej dziedzinie oraz możliwość skalowania produkcji. Ryzyka to podatność na zakłócenia popytu, zależność od partnerów zewnętrznych, ograniczona elastyczność rynku pracy oraz ryzyko stagnacji kompetencji ogólnych.

Aby zarządzać hiperspecjalizacją, potrzebne są inwestycje w kształcenie i przekwalifikowywanie, rozwijanie umiejętności uniwersalnych (rozwiązywanie problemów, współpraca) oraz projektowanie elastycznych, modułowych rozwiązań. Polityka publiczna powinna zbalansować specjalizację z mobilnością pracowników i odpornością gospodarki na zakłócenia.