heildarsamsetning

Heildarsamsetning, oft kallað heildarsamsetning efnis eða kerfis, lýsir því hvernig öll innihaldsefni þess eru samsett og hversu mikið hvert innihaldsefni nemur af heildinni. Hún felur í sér allar gerðir innihaldsefna og hlutfall þeirra, oft gefin upp sem prósenta, hlutfall í massi eða í móli. Orðið getur átt við opinberan eða rannsóknarlegan samsetningargrunn, allt eftir því hvað er mælt og til hvaða kerfis er tekið.

Í raunverulegum mælingum er heildarsamsetning oft gefin upp sem massahlutfall eða mólhlutfall, en einnig sem hlutfall eða skráð dreifing. Þær aðferðir sem notaðar eru til að ákvarða samsetningu fara eftir eðli kerfisins: efni, efnafræðilegar rannsóknir, spektralgreining, eða úrvinnsla úr gagnasöfnum í samfélags- og hagfræði. Í næringarfræði er til dæmis metin samsetning matar með próteinum, fita, kolhydrötum og vítamínum; í jarðfræði og efnafræði er samsetning bergs eða efnasambanda metin með greiningaraðferðum.

Dæmi um notkun: loft er almennt gefið upp sem samsetning mótuð af andrúmslofti sem inniheldur meginsvolk niturs og súrefnis með litlu hlutfalli annarra efna; stál er samsett úr járni með koli og öðrum hráefnum sem hafa áhrif á eiginleika þess; næringarinnhald í fæði segir til um hlutfall próteina, fita og kolhydrata; í samfélagsvísindum getur heildarsamsetning lýst dreifingu aldurshópa eða atvinnu. Heildarsamsetning er grunntilgangur til að skilja og bera saman eiginleika kerfa og fyrirbæra.