funkcjonariusze

Funkcjonariusze to osoby wykonujące zadania publiczne lub działające w imieniu państwa albo jednostki samorządu terytorialnego. W polskim prawie pojęcie obejmuje m.in. urzędników państwowych i samorządowych oraz osoby uprawnione do wykonywania władzy publicznej lub zadań publicznych. Często używa się go w odniesieniu do pracowników administracji, którym powierzono podejmowanie decyzji, wykonywanie czynności służbowych oraz stosowanie przepisów prawa wobec obywateli.

Ich obowiązki obejmują stosowanie prawa, ochronę bezpieczeństwa publicznego, prowadzenie postępowań administracyjnych i świadczenie usług publicznych. Funkcjonariusze działają w granicach wyznaczonych prawem, podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej i karnej za nadużycie uprawnień lub popełnienie przestępstw urzędniczych.

Do najważniejszych grup funkcjonariuszy należą policja i inne służby mundurowe (np. Straż Graniczna, Straż Pożarna), prokuratura i sądy, urzędy skarbowe i celne, oraz pracownicy administracji centralnej i samorządowej, a także osoby wykonyujące zadania publiczne w instytucjach zdrowia i oświaty.

Nadzór nad funkcjonariuszami sprawują odpowiednie organy państwowe, samorządowe oraz niezależne instytucje kontrolne, a także Rzecznik Praw Obywateli. W polskim prawie funkcjonariusze publiczni podlegają szczególnym przepisom o odpowiedzialności za naruszenie prawa, a postępowania przeciwko nim prowadzi prokuratura i sądy w razie potrzeby.