formalizmy

Formalizmy to termin używany w językoznawstwie i teorii literatury w języku polskim, odnoszący się do cech i konstrukcji związanych z formą wypowiedzi lub tekstu, a nie z jego treścią.

W językoznawstwie formalizmy mogą oznaczać zestaw stałych, powtarzalnych wzorców językowych, które tworzą strukturalne elementy zdań, fraz, zwrotów i interpunkcji, niezależnie od semantyki.

W teorii literatury, szczególnie w nurcie formalizmu, formowe aspekty dzieła—kompozycja, rytm, figury stylistyczne—są podstawą analizy; formalizmy będą tu odnosić się do zestawu środków formalnych charakterystycznych dla określonego gatunku, epoki czy autora.

W polskiej praktyce termin bywa używany do odróżnienia od podejść koncentrujących się na treści społecznego kontekstu. Należy zauważyć, że formalizmy są narzędziem opisu, a nie oceną wartości, i często wymagają kontekstualizacji. Termin ten ma związki z tradycją badań nad formą i, w szerszym sensie, z wpływem rosyjskiego formalizmu na studia literackie w Polsce.