ergonomia

Ergonomia, znana także jako inżynieria ergonomiczna, to nauka zajmująca się dopasowywaniem warunków pracy, narzędzi i otoczenia do możliwości i ograniczeń człowieka. Celem jest poprawa bezpieczeństwa, komfortu i wydajności oraz podniesienie jakości użytkowania. Dziedzina obejmuje aspekty fizyczne, poznawcze i organizacyjne.

Główne gałęzie to fizyczna ergonomia, poznawcza i organizacyjna. Fizyczna ergonomia bada biomechanikę, postawę ciała, obciążenia i powtarzalność ruchów. Ergonomia poznawcza analizuje procesy poznawcze, percepcję, pamięć i decyzje. Ergonomia organizacyjna zajmuje się systemami pracy, organizacją zadań, rytmem pracy, komunikacją i interakcją w zespole.

Historia i standardy. Rozwój ergonomii nabrał impetu w połowie XX wieku i rozwinął się wraz z inżynierią czynników ludzkich. W normach międzynarodowych funkcjonują wytyczne, takie jak ISO 6385 (zasady ergonomii w projektowaniu) oraz ISO 9241 (interakcja człowiek–system). Do oceny ryzyka ergonomicznego stosuje się narzędzia takie jak RULA, REBA, OWAS oraz równanie podnoszenia NIOSH.

Zastosowania. Ergonomia ma zastosowania w projektowaniu stanowisk pracy, mebli, narzędzi, oświetlenia i interfejsów użytkownika. W praktyce obejmuje również projektowanie produktów, architekturę przestrzeni, transport oraz schorzenia związane z pracą. Korzyści obejmują redukcję urazów układu mięśniowo-szkieletowego, zmniejszenie zmęczenia, poprawę wydajności i zadowolenia użytkowników.

Praktyka i edukacja. Zawód ergonomów to interdyscyplinarny zakres obejmujący inżynierię, nauki o człowieku, projektowanie i higienę pracy. Działania obejmują ocenę stanowisk, konsultacje projektowe, szkolenia oraz podejście partycypacyjne, angażujące pracowników w proces projektowania.