ektodermu

Ektodermu (ektoderm) to zewnętrzna z trzech pierwotnych warstw zarodkowych, powstająca podczas gastrulacji z epiblastu. Stanowi zewnętrzną warstwę zarodka i dzieli się na dwa główne podtypy: neuroektoderm i powierzchniowy ektoderm. W obrębie granicy neuroektodermu z powierzchniowym ektodermem rozwija się nerwowy grzebień (neural crest), z którego powstają liczne struktury.

Neuroektoderm tworzy ośrodkowy układ nerwowy (mózg i rdzeń kręgowy) oraz inne elementy układu nerwowego wtórnego. Grzebień nerwowy daje nerwy obwodowe i zwoje, melanocyty skóry, chrząstki i kości czaszki, część zębów (dentinę) oraz różne struktury układu autonomicznego i entericznego, a także inne tkanek.

Powierzchniowy ektoderm rozwija naskórek i jego przydatki — włosy, paznokcie oraz gruczoły skóry — a także nabłonki oka (w tym soczewka i rogówka), nabłonki jam ustnej i nosa oraz organ szkliwa zębów. Dzięki temu ektoderm wpływa na powstawanie wielu istotnych funkcji ochronnych i zmysłowych.

Klinicznie rozwój ektodermalny ma duże znaczenie: zaburzenia w tym procesie mogą prowadzić do dysplazji ektodermalnych, obejmujących m.in. problemy ze skórą, włosami, paznokciami, zębami i gruczołami. Zaburzenia rozwoju neuroektodermalnego mogą skutkować wadami cewy nerwowej i innymi poważnymi wadami układu nerwowego.