eftirspurnarstýringu

Eftirspurnarstýring (feedback control) er stýrikerfi þar sem mæld útkomu kerfisins er borið saman við viðmiðsgildi og villan notuð til að hafa áhrif á stjórnunarkerfið með það að markmiði að draga úr villu og halda kerfinu nálægt markmiði. Þetta kallast lokaður hringur, þar sem mæling, stjórnun og framkvæmd vinna saman.

Helstu þættir eru mælitæki sem skynja útkomu, stýringareining sem ákvarðar stjórnunaraðgerðina, og aktúator sem framkvæmir breytingar í kerfinu. Kerfið er það sem þarf að stýra, til dæmis vél eða ferli í iðnaði.

Algengar stýringaraðferðir eru PID-stýring (proportional-integral-derivative) sem sameinar beina, heildun og afleiðu villunnar; aðrar nálganir fela í sér LQR (Linear Quadratic Regulator) og MPC (Model Predictive Control), sem nota líkan kerfisins til að spá og ráða stjórnun í framtíðinni.

Framkvæmd felst oft í tölvustýrðum kerfum (digital control), en sum kerfi eru rafræði (analog). Mælingar bera með sér villu og seinkun sem geta haft áhrif á stöðugleika og svar kerfisins. Gæði mælinga, rétt líkan og vel hönnuð stjórnun eru mikilvæg til að tryggja stöðugleika og áreiðanleika.

Notkunarsvið eftirspurnarstýringar eru víðtæk og ná yfir iðnað, hitastýringu, vélbúnað, sjálfvirkni og flug- og rafmagnskerfi. Kostir hennar eru aukinn stöðugleiki, minni villa og betri svör við raskun, en hætta á óstöðugleika getur komið fram ef stjórnin er illa hönnuð eða seinkun er mikil.