dotacja

Dotacja to forma finansowego transferu z budżetu państwa lub innego podmiotu publicznego do odbiorcy, przeznaczona na realizację określonego zadania lub projektu. W odróżnieniu od pożyczki dotacja zwykle nie podlega zwrotowi i jest ściśle powiązana z celem, na który została przyznana; jej wykorzystanie jest monitorowane, a odbiorca ma obowiązek prowadzić sprawozdawczość oraz rozliczyć pobrane środki. Decyzja o przyznaniu określa cel, harmonogram płatności i zasady rozliczeń, a kontrola finansowa umożliwia weryfikację efektywności.

Najważniejsze rodzaje to dotacja celowa, dotacja bezzwrotna i dotacja zwrotna. Dotacja celowa jest przeznaczona na wykonanie określonego zadania lub projektu i często musi być wykorzystana zgodnie z ściśle określonym celem. Dotacja bezzwrotna to najczęściej stosowana forma, w której odbiorca nie zobowiązuje się do zwrotu środków, o ile spełni warunki dotyczące wykorzystania. Dotacja zwrotna to rzadziej stosowana forma, gdzie zwrot środków następuje na mocy umowy w określonych okolicznościach, np. w przypadku niewykorzystania środków zgodnie z celem.

Źródła dotacji to budżet państwa, budżety samorządów (gmin, powiatów, województw), a także programy unijne i inne fundusze międzynarodowe. Odbiorcami mogą być jednostki samorządu terytorialnego, publiczne instytucje, organizacje pozarządowe, uczelnie, instytuty badawcze, a czasem przedsiębiorstwa realizujące zadania publiczne.

Dotacje stanowią ważne narzędzie polityki publicznej, umożliwiające finansowanie usług publicznych, edukacji, kultury, nauki i innych publicznych celów. W praktyce ich przyznanie i rozliczenie podlegają zasadom transparentności, odpowiedzialności i kontroli finansowej.