dizayn

Dizayn, Türkçede İngilizce design kelimesinden türetilmiş bir terimdir ve belirli bir amaca ulaşmak için biçim, işlev ve estetiğin kasıtlı olarak örgütlenmesini ifade eder. Bir ürünün ya da mekânın görünümüyle beraber kullanım deneyimini de kapsayan bu kavram, tasarım süreci ile ortaya çıkan sonuç arasındaki ilişkiyi belirtir.

Türkçede dizayn, görsel ve biçimsel düzenlemeyi vurgulamak için sıklıkla kullanılır; örneğin, dizayn, web dizaynı veya ürün dizaynı gibi ifadelerde kullanılır. Ancak ‘tasarım’ terimiyle de sık karşılaşılır ve bazı bağlamlarda daha teknik, daha geniş bir kavramı işaret etmek için tercih edilir.

Kapsam olarak dizayn; grafik tasarım, endüstriyel tasarım, ürün tasarımı, iç mimari, moda tasarımı, mimari tasarım, kullanıcı deneyimi tasarımı ve ambalaj tasarımı gibi alanları içerir. Esas odak, estetik ile kullanılabilirlik, üretim olanakları ve kullanıcı ihtiyaçları arasındaki dengeyi sağlamaktır.

Dizayn süreci tipik olarak brief ile başlar; araştırma, fikir üretimi, kavram geliştirme, prototipleme, değerlendirme ve iyileştirme adımlarını içerir. Modern uygulamalarda tasarım düşüncesi, kullanıcı odaklı yaklaşım ve çoğul disiplinli işbirliği yaygındır.

Türkiye’de dizayn geleneği, Osmanlı sanatları etkisi, Avrupa modernizminin etkileri ve güncel dijital tasarım eğilimleriyle şekillenmiştir. Günümüzde dizayn, ürün geliştirme, marka iletişimi ve dijital platformlarda yaygın olarak kullanılır.