deitirilmesi

Deitirilmesi, Türkçe'de fiilden türeyen bir isim-fiil olup, bir kişinin veya nesnenin tanrılaştırılması sürecini ifade eder. Bu kavram, "deitirmek" fiilinden türetilmiştir; "deitirmek" ise birini tanrı gibi görmek veya ilah konumuna çıkarmak anlamına gelir. Deitirilmesi terimi, özellikle tarihsel ve antropolojik çalışmalarda, kahramanların veya hükümdarların ölüm sonrası ilah statüsüne yükseldiği uygulamaları tanımlamak için kullanılır.

Kavramsal olarak deitirilmesi, tanrılaştırma veya ilahlaştırma süreçlerini betimlemek için kullanılan teknik bir ifadedir. Ritüeller, ikonografi, devlet ideolojisi ve dinler arası etkileşim gibi konularla ilişkilendirilir. Antik toplumlarda görülen ruler cult (hükümdar kültü) biçimlerinde ya da törenlerle bir figürün tanrı statüsüne çıkarılması bağlamında örnekler verilebilir. Modern yazında ise metinler ve arşiv belgelerinde, söz konusu kişinin "deitirilmesi" ifadesiyle bu konum değişimi tanımlanır.

Türkçe'de en yakın karşılıklar arasında tanrılaştırma ve ilahlaştırma bulunur; teknik bağlamlarda "apoteoz" terimi de kullanılır. Deitirilmesi teriminin kullanımı, özellikle akademik çalışmalarda, tarihsel olayları analiz eden bir araç olarak işlev görür.