dataopvraging

Dataopvraging is het proces van het opvragen en terugkrijgen van gegevens uit een of meer gegevensbronnen, vaak binnen informatietechnologiesystemen. Het omvat het zoeken naar, selecteren, en teruggeven van relevante data op basis van criteria. Het is een fundamenteel onderdeel van data-informatie- en applicatie-architecturen.

Doeleinden en context: bij databases voor rapportage, bij applicaties voor functionaliteit, bij data-integratie, bij API's en datadiensten. Gegevensbronnen kunnen relationele databases, datawarehouses, data lakes, bestandsopslag of real-time streams zijn. Dataopvraging kan statisch zijn (een losse query) of dynamisch via API's en dashboards.

Methoden en technologieën: querytalen zoals SQL voor relationele databases, SPARQL voor RDF, GraphQL en RESTful APIs voor programmatische opvraging. Voor grote systemen kan dataopvraging via ETL/ELT-processen, datavirtualisatie, of data sampling. Paginering en filtering zijn veelgebruikte technieken.

Kwaliteit, beveiliging en governance: aandacht voor nauwkeurigheid, consistentie en provenance; authenticatie en autorisatie; auditlogs en privacybescherming. Prestaties worden geoptimaliseerd met indexing, caching, en query-optimalisatie. Compliance kan gedragen worden door dataretentie- en toegangspolicies.

Vergelijking en gerelateerde concepten: dataopvraging verschilt van dataopslag en datawinning; het is vaak onderdeel van data-integratie en business intelligence. Zie ook gerelateerde termen zoals data governance, data security, data-integratie.

---