czaszkowe

Czaszkowe odnosi się do czaszki lub struktur związanych z czaszką. W medycynie i anatomii termin ten używany jest do opisu kości czaszki, jamy czaszkowej i jej zawartości, a także nerwów i naczyń przechodzących przez otwory czaszkowe. Słowo to pojawia się również w opisie procesów chorobowych i badań obrazowych dotyczących tej części układu kostno‑nerwowego.

Anatomia czaszkowa obejmuje dwa główne zespoły: neurocranium, czyli czaszkę mózgową, oraz viscerocranium, czyli czaszkę twarzową. U dorosłych kości czaszki to os frontale (czołowa), os parietale (dwie), os temporale (dwie), os occipitale (potyliczna), os sphenoidale (klinowa) i os ethmoidale (sitowa). Razem stanowią osiem kości. Czaszka zawiera jamę mózgową i podstawy czaszki podzielone na trzy doły czaszkowe: przedni, środkowy i tylny. Opony mózgowe (dura mater, arachnoidea, pia mater) oraz płyn mózgowo‑rdzeniowy wypełniają jamę czaszkową i okolice mózgu. Naczynia krwionośne i nerwy czaszkowe przechodzą przez liczne otwory czaszkowe i kanały.

W praktyce klinicznej pojęcie czaszkowe ma zastosowanie w urazach (nadczaszkowe złamania, złamania podstawy czaszki), chorobach mózgu i naczyniach oraz w procedurach neurochirurgicznych (np. craniotomia). Diagnostyka często opiera się na tomografii komputerowej i rezonansie magnetycznym, które uwidaczniają struktury czaszkowe i towarzyszące im zmiany.