blóðvökvi

Blóðvökvi, einnig kallaður plasma, er hinn ljósgula, hlaupkenndi hluti blóðsins sem myndast þegar blóðfrumur eru fjarlægðar. Hann nemur um 55% af blóðmagni og dreifist um æðakerfi líkamans.

Innihald blóðvökva er aðallega vatn (um 92%) og prótein, þar á meðal albumín, glóbúlín og fibrínógen. Auk þess inniheldur hann steinefni, næringarefni, hormón og úrgangsefni. Albumín hjálpar til við að viðhalda osmótískum þrýstingi í æðakerfinu, en fibrínógen tekur þátt í storknun.

Helstu hlutverk blóðvökva eru flutningur næringarefna, hormóna og úrgangsefna; stuðningur við vökva- og sýrustækingu; og þátttaka í ónæmi og storknun. Mótefni (immunoglobúlín) eru einnig veigamikil hluti plasma og hjálpa líkamann að verja sig gegn sýklum.

Í læknisfræði eru plasma- og blóðvökvi gjarnan notaðir í transfúsa- og meðferðarferli. Ferskt fryst plasma (FFP) inniheldur storknunarþætti og er notað til að meðhöndla eða koma í veg fyrir blæðingar. Plasmapheresis fjarlægir mótefni eða önnur skaðleg efni úr blóði og getur veitt lækningu í ýmsum tilvikum. Albumínlausn er einnig notuð sem vökvaaukning og til að viðhalda blóðrúmmál í sjúkdómsástandum.

Skilgreining milli plasma og serum er sú að serum er vökvi sem verður eftir storknun blóðs þegar fibrínógen og aðrir storknunarþættir hafa verið fjarlægðir. Lifrin er helsti framleiðandi plasma-próteina og annarra efna sem finna má í plasmanum.