belirtmenin

Belirtmenin, Türkçe’de fiil kökü belirtmekten türetilen bir isim formudur. Belirtmek, belirtme eylemini, yani bir durumu, bilgiyi veya fikri işaret etmek, ifade etmek veya belirtmek anlamına gelir. Belirtmenin kelime kökünün -me/ -ma çekimiyle oluşturulan nominalizasyonu olan belirmenin, genelde “belirtme” olarak da karşımıza çıkabildiğini belirtmek gerekir; belirtmenin ise bu nominalizasyonun genitif (inşa durumundaki) hâli olarak kullanılır ve “belirtmenin …” şeklinde tamlamalı kullanımlarda yer alır.

Gramatikal olarak belirtmenin, fiilin eylemini adlaştıran bir isim olduğu için cümlede özne, nesne veya tamamlayıcı görevlerde yer alabilir. İfade edilen eylemin içeriğini, işlemeyi veya sonuçlarını betimlemek amacıyla kullanılır. Belirtmenin kullanıldığı metinlerde, eylemin amacı, kapsamı, güvenilirliği gibi niteliklerle ilişkilendirme sık görülen kullanımlardır. Bu bağlamda belirtmenin, tarafsız ve resmi üslupta, teknik veya hukuki metinlerde daha yaygın bir işlev gösterdiği söylenebilir.

Anlam açısından belirtmenin temel olarak belirtme, ifade etme, gösterme eylemine odaklandığını söylemek mümkündür. Belirtmek ile beyan, ifade gibi kavramlarla yakın akraba olsa da belirtmenin özellikle süreci ve içerdiği bilgiyi vurgulayan bir neutrale sahiptir. İlgili terimler arasında belirtim (bazı bağlamlarda “belirti” olarak da kullanılır), beyan ve ifade yer alır. Dil bilgisinde, belirtmenin kullanımı, -nin ekinin getirdiği genitif bağlamla, ilgili ifadenin amacı veya kapsamı gibi niteliklerle desteklenir.

Örnekler:

- Bu belirtmenin amacı, olayın nasıl geliştiğini açıklamaktır.

- Raporun belirtmenin güvenilirliği konusunda yaptığım inceleme olumlu sonuçlar sundu.

- Kılavuz, belirtmenin kapsamını net bir şekilde belirtir.

See also: belirtme, belirtmek, beyan, ifade.