aðgangsstýring

Aðgangsstýring er kerfisferli sem stjórnar hverjum má nálgast tiltekna auðlind, hvort sem hún er líkamleg eða rafræn. Helstu þættir hennar eru staðfesting (authentication), heimild (authorization) og skráning/eftirlit (auditing). Markmiðið er að framfylgja minnstu heimildarreglunni, nauðsyn til þekkingar og að aðskilja verkefni til að draga úr áhættu.

Líkamleg aðgangsstýring snýr að aðgengi að byggingum, herbergjum og annarri innviði. Hún felur oft í sér hurðakerfi, notkun korta eða PIN-kóða og biometríska auðkenningu (t.d. fingraför eða andlitsgreining). Rafræn/netskyðing aðgangs snýst um aðgang að tölvumkerfum, netum og gagnagrunnum og byggir á notendareikningum, heimildum, aðgangslöðum (ACL), ásamt öryggislíkönum og oft margföldu þáttum auðkenningar (MFA).

Aðgangsstýringarmódel eru fjölbreytt: DAC (Discretionary Access Control) byggir á ákvörðunum eiganda auðlindar; MAC (Mandatory Access Control) byggir á stöðugum reglum og stigum; RBAC (Role-Based Access Control) stjórnar aðgang eftir hlutverkum; ABAC (Attribute-Based Access Control) notar eiginleika og aðstæður við ákvarðanir. Valið byggist á öryggisþörfum, reglugerð og umhverfi.

Stjórnun og samræmaing IAM (Identity and Access Management) nær yfir stofnun notenda, úthlutanir heimilda, SSO og endurnýjun réttinda. Standarkir og hvatningar eru ISO/IEC 27001, NIST SP 800-53, OAuth 2.0, SAML og FIDO. Helstu áskoranir eru veikir lyklar, forgörð eða misnotkun heimilda, privilege creep og rangar stillingar; þær hættur minnka með MFA, reglubundnum aðgangseftirspurningum, þéttum yfirferð og öryggisvakningum.