annelideler

Annelideler (Annelida) dünya üzerinde geniş bir ekolojik çeşitlilik gösteren segmentli solucanlar grubunu oluşturur. Segmentler halinde uzanan vücutları, her biri tekrarlanan anatomiyle karakterizedir. Coelomlar, septalarla bölünmüş silindirik bir boşluk olarak vücut içinde dağılır. Çoğu annelidede dış yüzeyde veya vücut içindeki bölgelerde solunum için nemli ortam gereklidir; bazıları deri yoluyla, bazıları ise paipli parapoilia ya da solungaç benzeri yapılarla gaz değişimini sağlar.

Annelideler genellikle üç ana sınıfa ayrılır: Polychaeta (polychaetler), Clitellata (Clitellata kapsamında Oligochaeta ve Hirudinea bulunur). Polychaeteler çoğu zaman kıyı ve açık deniz ortamlarında yaşayan, çok sayıda kıllı uzantı (parapoidi) ve çecekler şeklindeki kıllarla donanmışlardır. Clitellata grubundakiler arasında toprak solucanları (Oligochaeta) ve sedef veya sazımsı organları olan sülükler (Hirudinea) bulunur; bu iki grup genellikle eşeyli çoğalır ve belirli bölgelerde klitle adı verilen üreme halkası geliştirir.

Sinirsel ve dolaşım sistemi, annelideler için tipik özelliklerdendir: ventral sinir kordonu ve segmentlere yayılan gangliyonlar biçiminde merkezi sinir sistemi, ayrıca dorsal damar ve kapalı dolaşım sistemi bulunur. Boşaltım sistemi metanefridiyelerle işlev görür. Yumurtalı üreme veya bazı türlerde hermafroditik üreme görülebilir; gelişim türlere göre direkt ya da trochophore benzeri larval evrelerle olabilir.

Annelideler ekolojik olarak önemli rol oynar: toprakta organik maddeyi parçalayanlar, çamur ve sedimentleri karıştıranlar, bazıları avcı veya parazit yaşam tarzı benimsedikleri için ekosistem dinamiklerinde etkili olur. Fosil kaydı Erken Paleozoik’lere kadar uzanır ve biyolojik olarak kompakt bir evrimsel geçmişe sahiptir.