anafilaktyczny

Anafilaktyczny to przymiotnik używany w medycynie w odniesieniu do anafilaksji, nagłej, ciężkiej i potencjalnie zagrażającej życiu reakcji alergicznej. Służy do opisywania objawów, mechanizmów i leczenia związanych z reakcjami anafilaktycznymi.

Anafilaksja to wieloukładowa, szybka reakcja organizmu najczęściej wywołana przez pokarmy, jad owadów, leki lub lateks. Objawy obejmują skórne (pokrzywka, obrzęk), układ oddechowy (duszenie, świszczący oddech), układ krążenia (spadek ciśnienia, omdlenia) oraz błony śluzowe. Pojawia się zwykle w kilka minut od kontaktu z alergenem.

Leczenie pierwszego wyboru to natychmiastowe podanie adrenaliny (epinefryny) domięśniowo, zwykle 0,3–0,5 mg u dorosłych; u dzieci 0,01 mg/kg (maks. 0,3 mg). Dawkę można powtórzyć po 5–15 minutach. Należy wezwać pogotowie, zapewnić drożność dróg oddechowych, podać tlen i nawodnić. Dodatkowo stosuje się leki przeciwhistaminowe i kortykosteroidy; bronchodilatory mogą być potrzebne.

Po ustabilizowaniu należy obserwować pacjenta i zapewnić edukację na temat unikania alergenów oraz noszenia autoadrenaliny. Zdiagnozowanie i plan długoterminowy zwykle obejmuje konsultację z alergologiem i, jeśli wskazane, immunoterapię.

Istnieje także pojęcie anafilaktoidalne reakcje, które klinicznie przypominają anafilaksję, ale mechanizm nie jest IgE-zależny.