allopatrycznej

Allopatryczna (przymiotnik od allopatryczny) to termin używany w biologii ewolucyjnej, odnoszący się do procesów i populacji związanych z izolacją geograficzną. W ujęciu szerokim opisuje sposób powstawania nowych gatunków w wyniku ograniczenia przepływu genów między odseparowanymi populacjami.

Proces allopatryczny zachodzi, gdy populacja zostaje fizycznie podzielona przez barierę geograficzną, taką jak góry, rzeka, morze lub duże fragmentacje siedlisk. W wyniku ograniczonego przepływu genów, różnic genetycznych i doboru naturalnego, odizolowane linie rozwojowe mogą różnić się i gromadzić różnice prowadzące do izolacji rozrodczej.

Allopatryczna specjacja różni się od sympatrycznej, w której nowe gatunki powstają bez wyraźnej bariery geograficznej. Czasami mówimy także o peripatrystycznej specjacji, formie allopatrycznej, w której izolacja dotyczy małej populacji na obrzeżu zasięgu większego.

Przykłady obejmują radiacje wyspowe i rozgałęzanie populacji w wyniku geograficznego podziału. W historii biologii koncepcja ta była rozwijana przez Ernsta Mayra i innych, którzy podkreślali znaczenie izolacji geograficznej dla tempa i przebiegu ewolucji. Współczesne badania wykorzystują dane genomowe i modele populacyjne do testowania hipotez allopatrycznych w różnych systemach.

Znaczenie allopatrycznej izolacji obejmuje biogeografię, ewolucję i ochronę gatunków, ponieważ fragmentacja siedlisk może promować izolację i różnicowanie genetyczne, ale również zagraża różnorodności poprzez utratę kontaktów między populacjami.