Súrefnisflutningur

Súrefnisflutningur er ferli sem flytur súrefni frá lungum til vefja í blóðrásinni. Helstu flytjendur súrefnis eru súrefnisbundið hemóglóbín í rauðum blóðkornum (oxyhemóglóbín) og uppleyst súrefni í plasma. Í lungnablóðrás er PO2 hátt og súrefni bindist Hb; í vefjum er PO2 lágt og O2 losnar frá Hb og berst til frumna.

Hemóglóbín hefur fjögur heme-hlutir og getur bundið allt að fjögur O2-sameindir. Þegar O2 er bundið við Hb myndast oxyhemóglóbín. Í vefjum losnar O2 vegna lækkunar loftbóluhrifa (PO2), aukinnar sýrustíðar (H+), hækkaðs CO2 og eðlislegra áhrifa sem breyta Hb-átstöðu og minnka tengingu O2. Hlutfall O2 í blóði er mælt sem SaO2 en upphaflegur súrefnisupptaka fer fram við háa PaO2 í lungnabláæðum.

Súrefnisflutningur er breytilegur eftir aðstæðum. Bohr-áhrifin hafa áhrif á afstöðu Hb til O2: CO2, H+, hitastig og 2,3-bisphosphoglycerate (2,3-BPG) breyta Hb-afstöðu og þar með súrefnisleiðslu. Höfuðatriðið er tiltölulega hátt O2-binding í lungum og greiðð O2-losun í vefjum.

Tækni og gildi: CaO2 og DO2 eru mikilvægar stærðir; CaO2 táknar súrefnisinnihald í blóði og DO2 súrefnisflutning til vefi. Anemia minnkar súrefnisflutning með lækkun Hb, en aukin hjartaleit eða aukið Hb getur bætt flutning. Sálfræði og sjúkdómar sem hafa áhrif á súrefnisflutninginn, svo sem methemóglóbín, kolmonoxíðmengun eða súrefnisskortur, hafa mikil áhrif á líkamsstarfsemi.